Doiras

Submitted by admin on Wed, 12/25/2019 - 20:40

O castelo de Doiras é a chave da porta de entrada a Galicia en séculos anteriores. Di a wikipedia que

Historia

O castelo construíuse no século XV co obxectivo de defender a entrada en Galiza do Camiño de Santiago e foi fundado por Paio Guindós. Foi propiedade do conde Grajal de Campos, señor de Cervantes, título que posuíu até 1909 o Duque de Sexto.

No século XV os galegos non falaban celta, pero ese castelo pode ser unha reminiscencia das portas defensivas celtas de Galicia respecto á meseta e a León.

Porque que é Doiras en celta? Pois algo parecido a door, en inglés, porta. En irlandés actual doras:

doras, m. (gs. -ais, pl. doirse). 1. Door; doorway. ~ , seomra, door of house, of room. ~ adhmaid, gloine, wooden, glass, door. ~ isteach, amach, entrance, exit, door. ~ tosaigh, béil, front door. ~ cúil, thiar, backdoor. ~ éalaithe, emergency door. ~ (na) sráide, door facing street. ~ (na) gaoithe, door exposed to wind; draughty door. Idir dhá dhoras na gaoithe, between two draughty doors, in a draught. ~ druidte, iata, closed back-door; door closed against wind. ~ an fhoscaidh, door sheltered from wind. ~ mór, main door. Bheith sa ~, i mbéal, in aice, an dorais, ag duine, to be next door to s.o. Seasamh sa ~, to stand in the doorway. Do cheann a chur isteach ar, thar, an ~, to look in the door; to call at the house for a moment. Dul go (dtí an) ~, chun an dorais, le duine, to accompany, show, s.o. to the door. An ~ a thabhairt (amach) do dhuine, to show s.o. the door. Duine a chur amach thar (an) ~, to put s.o. outside the door, out of the house. Chuir é féin amach (thar) an ~ leis, he lost house and home over it. Duine a chur ó dhoras, to turn s.o. away from ones door; to put s.o. off with an excuse. Cur ó dhoras, riddance, evasion. An ~ a dhúnadh ar dhuine, to close the door against s.o. Bheith ag súil leis an ~, to be eagerly expecting s.o. to call. Bheith ag ~ an bháis, to be at deaths door. S.a. comharsa 1, dia12, leac 1(a).2. Opening. ~ ar chneá, an opening in a wound. Bhris ~ uirthi, (of wound) it burst open.
Así unha das doras de entrada a Galicia, seguindo a moda medieval de convertir todo a eiro, eira ou eiros, eiras convértenna en oiras. Doras> Doiras. Un hipergaleguismo medieval.

Ou ben, atendendo a Pokorny,

with 'doire, daire' (oakwood), Anglicised'derry,' not to speak of the other compositions. The name of the oak occurs in many more names of places than that of any other tree.'

THE CELTIC REVIEW JULY 15, 1908 THE ORIGIN OF DRUIDISM JULIUS POKORNY

Doiras estaría falando dun lugar con carballos, "oak", atendendo a doire, madeira de carballo. Así ábrese a posibilidade de que os 3380 topónimos que conteñen doi e os 199 que conteñen dai sexan, nalgúns casos, celtas falando do carballo ou da súa madeira.

En irlandés,

doire, m. (gs. ~, pl. -rí).1. Oak-wood. 2. Wood, grove, thicket. ~ cnó, cnuais, nut-wood. ~ feá, beech-grove. ~ sleánna, forest of spears.

dair1, f. (gs. & gpl. darach, npl. daracha). 1. Oak. ~ choiteann, neamhghasánach, thoilm, pedunculate, sessile, holm, oak. Crann darach, oak-tree.