Res

Etimologías de Chile cóntao ben: podería ser latín de res "cousa", a mesma da res pública, da república ou cousa pública, pero non o é. Podería ser do árabe pero o plural serían los arraces e non las reses. Podería ser catalán, pero non ten significado de cabeza de vaca. E cita ao dicionario Corominas.

http://etimologias.dechile.net/?res

En resumo, dá as razóns polas que non sabe cal é a orixe etimolóxica de res. Pois está a vista, en castelán e en galego, e hai centos, quizais, de palabras e topónimos co conteñen. En toda España e en Galicia.

Só tes que pensar diferente. Se pensas igual cos demais, chegarás aos mesmos resultados. Algo así dicía Einstein.

Se ademais tes un marco que reinvindica a importancia do celta na construción do castelán, do galego e do portugués, pois mellor que mellor. Deixa de mirar 1 vaca=1 res e pensa en cultivo, en xeral, un dos cales é o das vacas, un caso particular, pero englobado no xeral, no cultivo. Algo que se fai periodicamente, polo menos cada ano e incluso se rota, periodicamente, para mellorar a colleita, o cultivo. Agora para demostralo temos que chegar a res, pero a través do significado de re, que por certo debe ser indoeuropeo pois aparece en palabras como repetido, repetición, que fan a mesma función, pero aquí é máis curto e distintivo: re para repetición e res para cultivo.

Xa vimos na palabra galega rea, ringleira aquí en celtia ese factor de re3, rea.  Que é unha ringleira?, unha repetición de filas, rows, que dirian os ingleses.

Alguén, hai uns días, falábame do topónimo Liñares como información de que alí había liño. Pero cun matiz, nese topónimo infórmase, dise "alí prodúcese liño, alí cultivase liño". Onde o di? En res, cultivo.

O mesmo que o galego Liñares é o castelán Linares. En Linares se cultiva el lino, di o topónimo en castelán. Lin, celta para liño, a, latinización, res cultivo.

E agora é cando falamos dunha morea de topónimos que informan de moitos tipos de cultivo. Que non poñeremos aquí por que teñen que desenvolverse e a veces son fáciles como pomares (latín e celta, cultivo de mazás) ou peares, un cultivo máis complexo e algúns maís. Por esta vía veremos que cultivos había neses tempos de fala celta galega e onde.

O que si poñerei como clave diso o significado de re en gaélico, que ademais é unha nova explicación etimolóxica en si mesma:

Dixemos que Esca e Lúa era Lúa en celta. Pero tamén ré e ré indica periodicidade como a Lúa pasando en 28 días por varios estados de luminosidade. Marcando o tempo e a repetición.

ré1, f. (gs. ~, pl. ~anna).1. Moon. (a)An ~ agus na réaltaí, the moon and the stars. (b) Phase of moon. ~ nua, new moon. An ~ ghealaí, an ~ sholais, the visible moon, moonlight. Oíche ~ gealaí, bright moonlight night. An ~ dhorcha, the dark of the moon, the dark. Oíche ~ dorcha, moonless night; very dark night. Lán na ~, the full moon. (c)Uair sa ~, once a month; once in a while. Gach ~ sholais, regularly; at every opportunity. 2. Period. (a) Portion of time. Lit:~ mhór den lá, a great part of the day. Leis an ~ sin, during that time. S.a. aithrí 2. (b) Span of life, of career. Is fada an ~ a fuair sé, he had a long life. Chaith sé a ~ leis, he spent his life at it. I ~ Iorua, in the time of Herod. Le mo ~, during my lifetime; as long as I live. (c) Age, era. An Ré Órga, the Golden Age. ~ na Críostaíochta, the Christian era. (d) (In phrase) Roimh ~, in advance, beforehand. Bhí mé ann roimh ~, I was there beforehand. An oíche roimh ~, the previous night. 3. Lit: Space, intervening distance. An ~ ó thalamh go firmimint, the distance between earth and sky. (Var:m)

ré2, f. (gs. ~, pl. ~ite). Stretch of ground; level ground. ~ shléibhe, stretch of moorland. ~ rosaigh, stretch of woodland; bushy ground. Fig:Tá an áit ina ~ rosaigh, the place is in a chaotic state. Lit:~ charbaid, chariot-course. ~ chatha, chomhraic, battle-ground.n Tramo de terra

ré3, m. (gs. ~, pl. ~anna).Agr: Row. Como xa contamos que dá lugar a Rea en galego.

ré4, m. (gs. ~, pl. ~anna).Mus: Re.

ré5, s. (In phrase) Don ~ (braon, pingin), not a, devil a (drop, penny).

ré6-, pref. Level, smooth; easy; fairly, moderately.

ré7. s. (In phrase) ~ roithleagán, dizziness. ~ roithleagánach, dizzy, causing dizziness.

ré8 = roimh.

Todos eles identificables como procesos de ocorrencia regular no tempo como os cultivos. De feito "Na terceira lúa chea do verán -ou na primeira despois do Lugnasadh- prántase x" podería ser unha regra de cultivo de hai 4000 anos, perfectamente.

Para rematar o tema da repetición, mañá hai eclpse, din os xornais.