Este documento bretón sobre as linguaxes celtas habería que actualizalo, pero pode servir de base, de primeira lectura, sobre o tema.

Falando do castro e monte de Santa Tegra eu o escribo así de maneira incorrecta, segundo a normativa oficial. Se se referisen a unha santa eu non teño nada que dicir. Se se referisen a un topónimo pásame como a maioría dos galegos, que cambiamos Trega por Tegra. Mesmo a Xunta o facía así: Tores, Mónica: «Ni Tecla ni Tegra: Trega» La Voz de Galicia, 6/12/2011.

Acabamos de falar dos selos e o seu papel administrativo na cultura celta galega. Pero os selos necesitan un lugar onde aplicarse. Os pergameos de coiro de vaca poderian ser un lugar factible. Habería toda unha industria de fabricación, tanto de selos, como de pergameos.

Así, que unha vila de Lugo anuncie, en celta, que podes mercar "pergameos aquí" non é nada extraño. Non todas as vilas tiñan os coñecementos necesarios para fabricalos. Nin a gran cantidade de vacas para soster a industria.

Esta vila (do sur de Lugo)  tiña un selo en forma de Lúa, seguramente, de aí o seu nome. O papel dos selos na administración celta galega non é coñecida, pero debeu ser salientable. Parece ser que só eu observei que o triskel celta de ouro de Santa Tegra é un selo porque a súa figura é a simétrica da que debería ser e que ao impregnala en tinta e aplicala a un pergameo obtense a figura correcta. Pero agora o papel do selo vai máis aló ao observar na toponimia o número de vilas e concellos que falan do selo. En celta, claro.

Un apelido famoso e ligado a toponimia galega:

na Galipedia din que

O topónimo Chamoso pode referirse a:

O monte Chamorro, é un monte veciño a Ferrol que non é demasiado grande. Pero tampouco pequeno. Dentro da igrexa no cumio hai un petroglifo. Iso me contaron, pois eu non o vin... Hai unha romería na ermida no verán.

Na mitoloxía popular tratouse dun case afogado que grita que xa morro! e vai a ermida a celebrar a súa boa sorte, atribuída a Virxe de Chamorro... Na wikipedia galega non coñecen ese monte de Ferrol, pero si un do concello de Valdoviño. Outro afogado dicindo que xa morro? no medio do monte.

Apelido tamén famoso, sobre todo en Nicaragua.

Varias consideracións sobre esta palabra. Se a palabra fose referida á lectura, saberiamos que non era na primeira fase da lectura, xa que nela se lía unicamente en voz alta. Hoxe en día recoméndase a lectura en voz alta para os nenos pequenos, quizais seguindo un sistema que lembra a historia. Moitos gobernos e institucións recomendan as lecturas en voz alta en idade temperá, para nenos pequenos. Incluso temos un dia da lectura en voz alta que sinala o ministerio de educación.

Tamén temos algúns Toba en Galicia, dando a entender que si era un artefacto musical usual na vida corrente dos celtas galegos. Quizais tamén para o uso nas guerras.

Toba de Abaixo, Toba, Cee

Toba de Arriba, Toba, Cee

Toba, Cee

Toba en Santa Comba

Como apelido....

Non hai moitos Tobe (un en Oleiros) pero a palabra enerxía tamén é moi abstracta e pouco descritiva. Desde logo o significado de batería é completamente actual e non se aplica (hai 2000 anos non había baterías).

O normal era que as casas dos castros fosen redondas e de teitos de palla. Como vemos nos Ancares e nas reproduccións en Sedes, Briteiros, Santa Tegra... Os teitos de palla de Tui debían ter algunha característica destacada. Hoxe en día, en Irlanda, ainda é posible ver teitos de palla nalgunha casa corrente.

no diccionario irlandés-castelán vemos que:

tuí • s paja f, techo de paja m

Está casa de Irlanda podería ser un modelo das casas de Tui hai 2000 anos ou antes.